Het verraad van Anne Frank

Anne Frank

Dit hoor ik vaak, 'te' vaak naar mijn mening: "met Anne Frank valt flink wat geld te verdienen". Zo wordt de Anne Frank Stichting in Amsterdam nog wel eens verweten dat ze alleen maar bezig zouden zijn met geld verdienen. In werkelijkheid klopt dat ook wel, alleen gaat het er om wat er met dat geld gebeurt. Ik ben van mening dat de AFS goed werkt doet door kinderen de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog bij te brengen zodat een herhaling hopelijk uitblijft.

De AFS doet nog dagelijks onderzoek naar het verraad van Anne Frank en de zeven andere onderduikers aan de Prinsengracht. Of dat ooit tot een bevredigend slot zal leiden wordt met de dag onzekerder, maar niets doen is geen optie. De educatieprogramma's van de AFS zijn kostbaar, er is niets mis mee om geld te verdienen met de laatste verblijfplaats van Anne Frank in Nederland.

Uit Joodse kring hoor ik wel eens een geluid waar ik mij wel enigszins in kan vinden. Er zijn veel meer kinderen dan alleen Anne Frank vermoord door de nazi's, die zouden wel eens wat meer aandacht mogen krijgen. Mijn goede vriend Max van der Glas is helaas in 2016 overleden, maar hij schreef het ooit treffend.

Als we Anne herdenken....

Natuurlijk is het goed dat we stilstaan bij de verschrikkingen die de Joden moesten verduren tijdens de oorlog, ze herdenken en er voor zorgen dat zoiets nooit meer mag gebeuren, waar ook ter wereld. Dat we Anne Frank daarbij als voorbeeld nemen, is normaal, omdat zij een van de weinigen is geweest die in die tijd een 'dagboek' heeft geschreven wat later is teruggevonden en door haar vader bekendheid kreeg.

Toch mogen wij niet vergeten dat Anne Frank moet staan voor alle kinderen die zijn weggevoerd en vermoord in de concentratiekampen. Zij zijn in de grote wereld naamloos gebleven, maar hebben ook geleden en verlangd naar de vrijheid, net zoals Anne. Ook zij hadden hun eigen gedachten van wat er zich rondom hen afspeelde, hun eigen kamer, hun familie, vriendjes en vriendinnetjes, soms een schuilplaats waar zij waren ondergedoken en misschien wel hun dagboek. Dit wordt vaak vergeten.
Mijn nichtjes Esther, Lena, Eppie, en mijn neefjes Jessie, Harrie, Joop en Ted, die allemaal in de leeftijd van Anne waren, hun namen worden door niemand genoemd en zijn alleen in onze familie bekend. Toch hebben ook zij alle verschrikkingen van die jaren meegemaakt en zijn tenslotte omgebracht, net zoals Anne.

Anne staat dus voor vele namen, laat dat duidelijk zijn. Al deze naamloze kinderen (en hun ouders) mogen we niet vergeten bij onze gedachten aan haar. Anne, en met haar de vele naamlozen, moet staan voor een betere wereld, niet worden afgeschilderd als een zielig meisje dat is omgekomen en een dagboek heeft geschreven. Kijk om je heen wat er nu gebeurt in de wereld, soms bijna het zelfde als toendertijd, waar Anne over schrijft.
Oorlogen, honger, moord, haat, rascisme, noem maar op, nog steeds vindt het plaats overal om ons heen. Dit is voor mij de reden dat Anne haar dagboek heeft geschreven, dat wat er toen is gebeurd, zich nooit meer mag herhalen, en de wereld er lering uit zal trekken.

Laten wij op de avond van de vierde mei (de dodenherdenking) niet alleen aan Anne denken, maar aan alle slachtoffers van zinloos geweld, uit het verleden en de tegenwoordige tijd. Laten wij allen vechten voor 'n betere wereld zonder haat, want pas dan zal Anne's droom en hoop op een betere wereld gerealiseerd kunnen worden.

Max C. van der Glas (Natanya, Israël)

---