Het verraad van Anne Frank

De zusjes Wagner uit Iowa

Zondag 22 april 2018, in het AD lees ik dat er 'groot' nieuws is, er zouden unieke brieven zijn opgedoken in een piepklein stadje in de Verenigde Staten, brieven van twee zusjes uit het stadje Danville in de staat Iowa.
Dit verhaal is echter al dertig jaar oud, waarom het afgestoft is komt omdat de brieven voor het eerst voor het publiek tentoongesteld gaan worden.

Betty Ann (14) en Juanita (10) Wagner doen in 1940 mee aan een schoolproject, 'een penvriend(in) uit Europa, hoe leven wij hier, hoe leven zij daar'. Het is april, vlak voordat de Duitsers Nederland bezetten, de oorlog is dan al in volle gang, immers, in 1939 werd Polen onder de voet gelopen waarop Frankrijk en Engeland de oorlog verklaarden aan het Duitsland van Adolf Hitler.
De brieven dateren van 27 en 29 april 1940 en zijn opgesteld in het Engels, Otto Frank vertaalde de brieven voor Anne en Margot waarna zij dit weer overschreven.

Anne en Margot schreven twee brieven die beiden beantwoord werden door de Amerikaanse zusjes, maar na het tweede antwoord is het altijd stil gebleven, de oorlog was inmiddels ook in Nederland uitgebroken, dat zal de reden zijn geweest dat de twee Joodse meisjes in Amsterdam zeer waarschijnlijk de tweede brief uit de VS niet hebben ontvangen.
In 1946 schreven de zusjes naar het hun bekende adres in Amsterdam, wonder boven wonder krijgt Otto de brieven in handen, hoewel hij niet meer aan het Merwedeplein woonachtig is, daar woont sinds 1944 een Chinees gezin. Otto laat de twee meiden in Amerika enkele maanden later in een uitgebreide brief weten dat hij de enige overlevende is uit het gezin Frank.

Toen in de vijftiger jaren het verhaal van Anne Frank als toneelstuk in de VS werd opgevoerd herinnerde Betty Ann zich de brief van Otto weer, helaas is deze brief niet bewaard gebleven. Dat Anne en Margot Joods waren wisten Betty Ann en Juanita niet, wel sloegen ze een slaatje uit de twee brieven, want ze verkochten ze in oktober 1988 aan een altijd onbekend gebleven koper. Die behield de brieven echter niet, hij schonk ze aan het Simon Wiesenthal Center in Los Angeles. Onder andere Whoopi Goldberg bood op de brieven, maar zij staakte de biedingen toen het bedrag over de 100.000 Dollar ging.
Uiteindelijk werd er 165.000 Dollar neergeteld.

Juanita schreef met Anne, zij gebruikte het geld voor haar oude dag, Betty Ann schreef met Margot en had een stichting die boeken stuurde naar Afrika waarvoor zij het geld deels ging gebruiken.
De brieven onthullen geen zaken die eerder al niet bekend waren geworden, opmerkelijk was wel dat Anne schreef dat ze ansichtkaarten verzamelde en er al 800 had. Ze onderschreef haar brieven niet met Anne, maar met Annelies. Zij stuurde een ansichtkaart naar Juanita en schreef erop: "'But this is only one of the old city. There are also big canals and over all those canals are bridges. There are about 340 bridges within the city." De kaart onderschreef ze wel met haar roepnoem Anne.

April 2018

De brieven worden in het kleine museum van Danville, een oud stationsgebouw twintig kilometer van de Mississippi, tentoongesteld.
Juanita Wagner Hiltgen overleed in 2001, Betty Ann Wagner in 2012.

Brief van Anne aan Juanita

Anne schreef op maandag 29 april:

Dear Juanita,
I did receive your letter and want to answer you as quick as possible. Margot and myself are the only children in our house. Our grandma is living with us. My father has an office and my mother is busy at home. I have not far from school and I am sitting in the fifth class.
We have no hour classes we may do what we prefer, of course we must get to a certain goal. Your mother will certainly know this system. It is called Montessori. We have little work at home.

On the map I looked again and found the name Burlington. I did ask a girl friend of mine if she would like to communicate with one of your friends. She wants to do it with a girl about my age not with a boy.
I shall write her address underneath. Did you yourself write the letter I received from you, or did your mother write it? I include a post-card from Amsterdam and shall continue to do that collecting picture-cards I have already about 800. A child I used to be at school with went to New York and she did write a letter to our class some time ago. In case you and Betty get a photo do send a copy as I am curious to know how you look.

My birthday is the 12th of June. Kindly let me know yours. Perhaps one of your friends will write first to my girl friend, for she also cannot write English but her father or mother will translate the letter.

---