Het verraad van Anne Frank

Anne Frank

Lange tijd heb ik gedacht dat het mij zou helpen bij de zoektocht naar de verrader van de acht onderduikers aan de Prinsengracht 263 en de motieven als ik de adressen waar Anne Frank en haar familie hebben gewoond, zou bezoeken. Ik wilde weten hoe de buurten en huizen eruit zagen waar de familie Frank woonde. Misschien, heel misschien, zou ik daar dan ook mensen treffen die haar nog hebben gekend en er wellicht over wilden vertellen.
Ook de concentratiekampen wilde ik bezoeken, maar na mijn bezoek aan Westerbork kreeg ik het idee dat er misschien nog maar weinig aan haar zou herinneren en dat het een zinloze zoektocht zou worden.

Toch meende ik door te moeten zetten, al was het maar alleen voor de foto's die ik dan zou kunnen maken die herinneren aan Anne en haar jeugd. Ik ging voor deze website een lijstje samenstellen met belangrijke boeken over Anne en de onderduikperiode. Over het verraad is niet bijster veel geschreven en wat ik vond was niet erg geloofwaardig. Die conclusie trok ik mede nadat het NIOD in 2003 had geschreven dat de serieuze theorieën niet gestoeld waren op feiten, maar op aannames.
Bij het samenstellen van de lijst stuitte ik op Roland Wilfred Jansen. Hij publiceerde meerdere boeken over Anne Frank, dus ik was zeer verheugd, temeer hij exaxt de reis had gemaakt die ik wilde ondernemen. Zijn interesse voerde hem naar Frankfurt, Aken en Amsterdam. Ook bezocht hij Westerbork, Bergen-Belsen en Auschwitz, de kampen waar Anne Frank vast heeft gezeten.

Ik kocht zijn boek 'Anne Frank, stille getuigen, herinneringen aan het leven van een Joods meisje'. Wat gelijk opvalt aan dit boek is dat de foto's ontbreken, die had ik wel verwacht voor 33 Euro. Ja, er staan een paar slechte zwart/wit foto's in, maar dat wat je hoopt aan te treffen ontbreekt. Jansen heeft daarvoor een oplossing bedacht, een tweede boek waar alle foto's full-colour in staan. Het tweede wat opvalt is dat niemand het verhaal wilde uitgeven waarop Jansen besloot dit dan maar in eigen beheer te doen.
Weliswaar waren er partijen geïnteresseerd, waaronder de Anne Frank Stichting, maar in het uitgeven van Jansens' verhaal zag niemand brood. Vol goede moed begon ik aan het boek en ik moet toegeven, Jansen laat weinig aan het toeval over en heeft alle plekjes inderdaad bezocht. Na het eerste hoofdstuk 'Frankfurt' weet je eigenlijk genoeg, de schrijver was met goede moed aan zijn zoektocht begonnen, maar de inkleuring van het verhaal komt niet uit de verf.
Niemand die er echt toe doet heeft hij kunnen spreken en een foto van een gebouw waar Anne ooit in de tuin heeft gespeeld en haar slaapkamer had zegt eigenlijk te weinig over wat je feitelijk wilt weten, namelijk: "wie verraadde de familie Frank"?

Gedetailleerde bronvermelding

Wat zeer interessant kan zijn is de uitvoerige bronvermelding, veel namen, instanties en websites staan overzichtelijk vermeld, ik had er weinig aan omdat ik zelf al heel veel onderzoek heb gedaan en nagenoeg dezelfde bronnen ben tegengekomen. Meermaals haalt Jansen Max C. van der Glas aan, en die ken ik ook vrij goed, Max is inderdaad erg goed ingevoerd in Joods Amsterdam.
In mijn overzichtje van de beste boeken met betrekking tot het verraad van Anne Frank staan slechts vijf boeken, doch, in geen enkel heb ik concrete bewijzen aangetroffen, slechts aanwijzingen. De schrijver zal ik niet noemen, maar één these baseert zich op slechts één flinterdunne aanwijzing.

Het boek van Jansen gaat totaal niet over het verraad, en daarmee is gelijk verklaard waarom het geen interessant boek is voor de grote massa. Dat Jansen weinig mensen gesproken heeft valt hem niet te verwijten, er zijn immers nog maar weinigen in leven en we hebben het voornamelijk over Duitsers, die willen helemaal niet herinnerd worden aan een van de vele zwarte bladzijden uit hun geschiedenis.
De rest van het boek is gelijk aan het eerste hoofdstuk, dan wordt ook duidelijk hoe Jansen bijna 300 pagina's vol heeft kunnen schrijven én waarom er geen uitgever te vinden was. Jansen heeft aan de hand van externe openbare bronnen zijn boek samengesteld, hij kon weinig toevoegen aan de bestaande en reeds beschreven geschiedenis. Naast redelijk wat schrijffouten trof ik ook onjuistheden aan, daarmee is dit boek eigenlijk niet meer dan een aardig verslag, zonder noemenswaardige toevoegingen, toch vermeld ik het boek, omdat het velen een verhelderende blik zal geven op het leven van Anne.

En zoals gezegd, de bronvermelding is zeer uitgebreid en voor wie mijn website niet kent (!) levert het boek een aardig beeld op van de tocht die Anne Frank heeft gemaakt in haar veel te korte bestaan. Daarom besteed ik ook graag aandacht aan de tocht van Roland Wilfred Jansen die tot onderstaande drie boeken leidde.

---